Menu

Marjo van Gelderen

Over Marjo | Contact

Disclaimer | Copyright | Links

Systemisch werken: mens en organisatie

Met systemisch werken, maken we gebruik van de systemische benadering.

Wat is systemisch werken? Ontstaan systemisch werk en opstellingen.

Systemisch werken is kortweg het werken met systemen.
Het geeft zicht op de samenhang.
Organisaties, families, teams, een wijk bijvoorbeeld, zijn
systemen: 
levende, dynamische gehelen, met een gezamenlijke binding,
waar het geheel meer is dan de som der delen en
elk deel de eigenschappen van het geheel draagt. 

Systemisch denken en werken kent verscheidene bronnen zoals:

  • De femenologische benadering (Merleau- Ponty): leren aan waarnemingen doen
  • Onderzoek naar morfogenetische velden (Robert Sheldrake) bracht het bestaan van  
    zoiets als  "een wetend veld", aan het licht, dat veel kennis bevat die 
    onbewust is opgeslagen in het systeem
  • de systeemtheorie
  • de contextuele benadering

Opstellingen zijn een vorm van systemisch werken.
Organisatieopstellingen zijneen vervolg op familieopstellingen.

  • Deze familieopstellingen kregen vorm in de jaren '80 door Bert Hellinger.
  • Gunthard Weber heeft zich met name op de organisatieopstellingen gericht.
    Hij heeft erover gepubliceerd vanaf ongeveer 1995.
  • In Nederland zijn Jan Jacob Stam en Bibi Schreuder het Bert Hellingerinstituut gestart.
    Hier worden mensen opgeleid tot o.a. organisatieopstellers.

Marjo van Gelderen heeft haar master systeemdynamiek en organisatieopstellingen hier gevolgd.

 

Organisatie als levend systeem met behoeften

Net als een mens heeft ook een organisatie behoeften.
Zijn die goed vervuld, loopt het gesmeerd. We onderscheiden:

  • 1. Ordening: er is een duidelijkheid qua hiërarchie, leeftijd, talent, anciënniteit; taken en verantwoordelijkheden
  • 2. Binding: elke element in het systeem heeft recht op een eigen plek;
       er is erkenning van oorsprong en historie (ziel van de organisatie);
       alles wat bij het systeem hoort (in heden, verleden) wordt gezien.
  • 3. Balans: er is balans in geven en nemen aanwezig.
       Wanneer deze verstoord is, wijst dat vaak op een disbalans in 1. of 2.
  • 4. Bestemming: de jongst onderkende behoefte; nog niet uitgekristalliseerd.
       Denk hierbij bijv. aan een duidelijke missie, doelen.

Problemen in de organisatie: oorzaak en oplossing

Als een of meerdere behoeften niet vervuld zijn
in het systeem/ de organisatie ontstaan er ongewenste dynamieken, ook wel patronen genoemd.
Men herkent ze o.a. aan de volgende symptomen:

  • veranderingen verlopen stroperig of stagneren
  • mensen worden buitengesloten of genegeerd
  • communicatie intern of extern verloopt vaker moeizaam
  • men ervaart een gevoel van onbehagen waar geen vinger op te leggen is
  • een bepaalde functie of organisatie onderdeel blijft problemen geven, welke mensen er ook werken

Oplossingen
Deze symptomen duiden op een disbalans in het systeem.
Simpel gezegd is de oplossing voorhanden als

  • de symptomen herleid kunnen worden naar de genoemde behoeften
  • dynamieken herkend worden

Deze stappen geven  vaak een eerste stap tot nieuw perspectief en verandering.

Systemisch werken bij Keuzevraagstukken/ dilemma's

De systemische benadering en ook de opstellingen kunnen zeer goed gebruikt worden bij keuzevraagstukken.
Denk hier bijvoorbeeld aan:

  • wel of niet samenwerken/ fuseren
  • welke weekindeling voor de school te kiezen (flexibele tijden)
  • persoonlijke dilemma's

Vormen systemisch werken: o.a. gesprek en opstellingen

Er zijn vele manieren om de systemische benadering toe te passen.
In advies of coachingsgesprekken, in teams of individueel, gebruik makend van:

  • vragen stellen vanuit de kennis van de behoeften van een systeem en
    de specifieke dynamieken (patronen) die kunnen ontstaan bij een disbalans.
  • voorwerpen op tafel, op de grond of in de ruimte
  • menselijke representanten
  • telefonisch gesprek of skypen

Binnen de opstellingen zijn ook weer diverse vormen te onderkennen.

Voor meer informatie of kennismakingsgesprek

Bent u geïnteresseerd of heeft u nog vragen, neem dan contact op.

Klant aan het woord